Zmiany w rozporządzeniach potrafią namieszać. Tak jest właśnie również w tym przypadku.
Pisałem o tej kwestii już jakiś czas temu na stronie eŚwietlicy, teraz przyszedł czas na podjęcie ostatecznej decyzji w zakresie dalszego działania systemu. Ale zanim…
Początki
eŚwietlica.pl powstała w wyniku zatrudnienia Sylwii jako nauczyciela świetlicy szkolnej w szkole podstawowej. Liczenie frekwencji z papierowych dzienników było zajęciem na tyle absurdalnym w świecie, w którym Excel zliczy wartości w ułamku sekundy, że nie pozostawało nic innego tylko coś z tym zrobić. W ten sposób powstał pomysł na aplikację, która będzie pozwalała na rejestrowanie obecności w świetlicy.
Początki były proste – aplikacja webowa uruchomiona na serwerze na lokalnym komputerze w świetlicy. W tym samym czasie szkoła realizowała jakiś projekt, który pozwolił na opowiedzenie o rozwiązaniu innym szkołom.
Szersze wody
Po dwóch miesiącach aplikacja przeszła na serwer i została udostępniona drugiej szkole. I tak zaczęło przyrastać. Bez szału, ale aplikacja, która miała być na początku jedynie zapewnieniem spokoju w pracy dla Sylwii zaczęła zyskiwać uznanie w Szczecinie, ale również w często odległych miejscach w Polsce. W szczytowym momencie korzystało z niej 10% szkół podstawowych w Szczecinie, a łącznie kilkadziesiąt szkół w Polsce. System wzbogacił się w międzyczasie o różne funkcje, wsparcie bieżącej pracy, tematów zajęć, kół zainteresowań. W roku 2020 został również napisany na nowo w oparciu o framework Symfony i bibliotekę Bootstrap.
Schody… I piętro
I wtedy zaczęły się pierwsze schody. Miasto Szczecin zdecydowało się na przejście w zakresie dziennika szkolnego na jedno z najpopularniejszych rozwiązań na rynku. W dzienniku tym znajdował się moduł świetlicy, który do dzisiaj daleko odbiega w opinii użytkowników od eŚwietlicy, jednak dyrektorzy szkół ponad funkcjonalność wynieśli w tym przypadku zasadność zakupu (skoro mamy coś co służy do obsługi świetlicy w ramach całościowego systemu, nie możemy kupić nic innego, byłaby to niegospodarność).
Inne szkoły w Polsce również miewały takie pomysły, jednak po miesiącu spędzonym „u konkurencji” wracały do używania eŚwietlicy z niezbyt pochlebnymi opiniami o tamtym rozwiązaniu.
Dlaczego?
Od zawsze miałem problem z zaangażowaniem czasu na promocję systemu. Koszty abonamentu dla szkoły były bardzo niskie, przez co istotniejsze stawały się bardziej dochodowe projekty. Niestety brak czasu na promocję skutkował bardzo powolnym przyrostem liczby klientów i kółko się zamknęło.
Drugie „schody” zaczęły się przy okazji zmiany rozporządzenia ministra dotyczącego dokumentacji pracy szkół. W tym rozporządzeniu zmieniony został również format archiwizacji dziennika świetlicy (każdy dziennik w szkole prowadzony w formie cyfrowej podlega archiwizacji do formatów wskazanych w rozporządzeniu, według schematu opisanego na BIP ministerstwa).
A później przyszła pandemia i Polski Ład…
Na czym polegała zmiana w rozporządzeniu i dlaczego była tak istotna
Tak pisałem pierwotnie na stronie eŚwietlica.pl, na której wyjaśniałem, dlaczego zaprzestaliśmy używania nazwy „Dziennik elektroniczny świetlicy”:
System eŚwietlica.pl od 2014 roku stanowi narzędzie wspomagające pracę świetlic szkolnych w wielu szkołach w Polsce. W każdym roku szkolnym rejestrowane są w nim setki tysięcy obecności dzieci w świetlicy, tematy zajęć prowadzonych przez wychowawców, a rok szkolny kończy się archiwizacją dokumentacji w formacie wymaganym przez odpowiednie rozporządzenie ministra.
Rok szkolny 2021/22 jest pierwszym rokiem, w którym wszystkie szkoły będą w pełni obowiązywały przepisy Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 29 sierpnia 2019 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie sposobu prowadzenia przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej oraz rodzajów tej dokumentacji. Zgodnie z zapisem §7 ww. rozporządzenia szkoły prowadzące wcześniej dzienniki elektroniczne mają czas na dostosowanie ich prowadzenia do nowych przepisów do dnia 31.08.2021 r.
Zmiany wprowadzone w rozporządzeniu w dużej mierze polegają na określeniu sposobu archiwizacji, który nie był do tej pory określony.
Zapis rozporządzenia w tym zakresie brzmi:
§1 ust. 10) pkt c) po ust. 4 dodaje się ust. 4a i 4b w brzmieniu:
4a. Dokument elektroniczny, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, jest zgodny ze schematem, określonym we wzorze zdefiniowanym w formacie XSD, opisującym sposób zapisu danych i informacji, o których mowa odpowiednio w § 2, § 8–13, § 18 i § 20, udostępnionym pod adresem elektronicznym wskazanym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
4b. Wydruk, o którym mowa w ust. 4 pkt 1, jest sporządzany na podstawie dokumentu elektronicznego, o którym mowa w ust. 4a, zgodnie z szablonem wizualizacji zdefiniowanym w formacie XSLT, udostępnionym pod adresem elektronicznym wskazanym w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania.
Na stronach BIP opublikowany zostały wspomniane schematy oraz szablony. Niestety – szablon wizualizacji, o którym mówi rozporządzenie zawiera dane, których nie przewiduje to samo rozporządzenie w zakresie prowadzenia dziennika świetlicy:
§ 9. 1. Szkoła prowadzi dziennik zajęć w świetlicy, w którym dokumentuje się zajęcia prowadzone z uczniami w świetlicy w danym roku szkolnym.
2. Do dziennika zajęć w świetlicy wpisuje się plan pracy świetlicy na dany rok szkolny, imiona i nazwiska uczniów korzystających ze świetlicy, oddział, do którego uczęszczają, i tematy przeprowadzonych zajęć oraz odnotowuje się obecność uczniów na poszczególnych godzinach zajęć. […]
Szablon wydruku dziennika świetlicy zgodnie z informacją opublikowaną w BIP na stronie ministra wygląda następująco:
Dane przetwarzane w systemie eŚwietlica.pl nie zawierają daty urodzenia, miejsca urodzenia oraz adresu zamieszkania dziecka. Nie wymusza on również podawania danych rodziców.
Jednym z założeń systemu eŚwietlica.pl podczas jego tworzenia było zachowanie zgodności z jednym z podstawowych założeń RODO jakim jest brak nadmiarowości danych. Drugim najważniejszym wymogiem było zachowanie zgodności z rozporządzeniem ministra.
Wprowadzenie do ogłoszonego szablonu wydruku danych, które nie mają być odnotowane w dzienniku (§9 Rozporządzenia) jest wewnętrznie sprzeczne, jednak obowiązujące.
Podsumowując: przygotowanie archiwizacji danych z systemu eŚwietlica.pl zgodnie z wymogami określonymi przez ministra w kolejnym roku szkolnym jest niemożliwe.
W związku z tym jesteśmy zmuszeni do zaniechania używania sformułowania „Dziennik elektroniczny świetlicy szkolnej”. Od roku szkolnego 2021/22 system eŚwietlica.pl będzie funkcjonował jako system elektronicznego wspomagania pracy świetlicy, nie będzie jednak spełniał wymogów stawianych przez rozporządzenie elektronicznemu dziennikowi świetlicy. […]
I koniec
I w ten sposób dotarliśmy do końca. eŚwietlica.pl zakończy działanie wraz z rozpoczęciem nowego roku szkolnego (2022/23). Żal odbierać zadowolonym użytkownikom narzędzie codziennej pracy. Czas jednak na poświęcenie czasu na nowe, obiecujące projekty. A jeżeli firma prowadząca „jedno z najpopularniejszych rozwiązań na rynku” będzie kiedyś zainteresowana zmianami w swoim module… to zobaczymy.